Erotische verhalen zijn van alle tijden, maar niet altijd in het openbaar geaccepteerd. Van het erotische verhaal door de eeuwen heen tot aan de mogelijkheid om zelf een bijdrage aan dit genre te leveren.
‘De handen van haar minnaar grepen zich nu vast aan haar heupen. Hun lichamen waren in het midden nog steeds met elkaar verbonden en het was overduidelijk dat Jos in en uit haar bewoog en afstevende op een orgasme.’
Drie regels afkomstig van een erotisch verhaal op een site van een willekeurig Nederlands tijdschrift. Voor iedereen te lezen, dus zonder enige terughoudendheid gepubliceerd. Erotische verhalen zijn tegenwoordig overal. In tijdschriften en boeken, te lezen via blogs en te horen via podcasts. Het erotische verhaal is overal en al eeuwenoud, maar niet altijd even toegankelijk geweest zoals dat tegenwoordig het geval is.
De Victoriaanse tijd deed het erotische verhaal in de ban
In de Victoriaanse tijd (1837-1901, Engeland) was erotiek uit den boze en je kon ervoor gestraft worden. Boeken over erotiek en afbeeldingen van naakte mensen waren ten strengste verboden. Geen stukje huid mocht gezien worden. Vóor de Victoriaanse tijd was erotiek, met name in de vorm van afbeeldingen, iets wat bij de cultuur hoorde. Het werd vaak in verband gebracht met religie en bovennatuurlijke krachten. Veel afbeeldingen op voorwerpen zijn afkomstig van De Oude Grieken en Romeinen en het waren gewoonweg culturele en kunstzinnige voorwerpen, net als ieder ander voorwerp. Zonder enige gêne werden ze erop afgebeeld. Tot aan het eind van de negentiende eeuw van de vorige eeuw was het dan ook helemaal niet aanstootgevend of verboden. Pas in de Engelse Victoriaanse tijd werden er wetten opgesteld die de erotische afbeeldingen in het openbaar aan bande legde.
Met de uitvinding van de boekdrukkunst in de vijftiende eeuw werden seksueel getinte afbeeldingen voor veel meer mensen zichtbaar. In de zestiende eeuw verscheen er een Italiaans boek met daarin alle mogelijke standjes afgebeeld en waar door omstandigheden op een gegeven moment zelfs een reeks sonnetten bij werden geschreven. De Paus liet de afbeeldingen en geschriften in beslag nemen, maar het werd de aanzet tot meer erotische literatuur die in de zeventiende eeuw verscheen. Pornografische teksten werden zelfs niet alleen ter vermaak, maar ook als maatschappijkritisch beschouwd en daarvoor ingezet. Vooral in Frankrijk was dit het geval, al snel gevolgd door Engelse erotische literatuur met het beroemd geworden boek: Fanny Hill, memoirs of a woman of pleasure, in 1748 geschreven door John Cleland. Hij werd er een tijdje voor gevangen gezet, maar dat nam niet weg dat het een van de meest herdrukte boeken in de Engelse taal is geworden. Het is nog steeds te koop. Opvallend detail: het was tot 1963 in Amerika en tot 1970 in Engeland verboden om het in je bezit te hebben.
Met de komst van de fotografie, aan het begin van de negentiende eeuw, kwam de erotica of de pornografie pas echt goed op gang. Zo kwamen er kaarten met foto’s in omloop en het duurde niet lang totdat er tijdschriften verschenen met naaktfoto’s, in den beginne nog aangeduid als Modern Art For Men of Figure Photography. In de jaren veertig van de twintigste eeuw verschijnen er de pin-ups en al snel doet de Playboy als tijdschrift zijn intrede, gevolgd door Penthouse in de jaren zestig. Erotisch? Misschien, maar het kreeg al snel het stempel: porno. In diezelfde bladen verschenen tevens erotische verhalen. Verhalen die de lezer konden opwinden.
Erotische verhalen uit de Middeleeuwen
Het is in dit geval lastig om een onderscheid te maken tussen erotiek en porno. Porno voelt als platte seks, die louter draait om lust. Erotiek gaat misschien meer om de liefde. De termen worden regelmatig door elkaar gehaald en aan de definities wordt regelmatig een persoonlijke draai gegeven. De termen komen in boeken regelmatig samen voor. Hoogleraar Middeleeuwse Letterkunde Herman Pleij wist begin 2020 menig televisieprogramma te halen met zijn meest recente boek: Oefeningen in genot, liefde en lust in de late Middeleeuwen. Daarin wordt duidelijk dat ook al verbood de kerk het beleven van genot aan het vrijen en was het louter voor de voortplanting bedoeld, de lust die erbij kwam kijken niet tegen te houden was. In de literatuur werd luid en duidelijk over erotiek geschreven.
Inmiddels is het erotische verhaal een apart genre geworden en hoeven we niet te zoeken naar erotische passages in de literatuur (die er volop zijn), maar kunnen we ons tegoed doen bundels die louter over erotiek gaan met stomende scenes en hete omschrijvingen. In romanvorm ofwel realistisch neergeschreven als een dagboek. Heleen van Royen deed het met haar sexdagboek. Kijken we daar in de 21ste eeuw nog van op? Jazeker wel. Van Royen hierover: “Het bespreken van je sexleven is een taboe. Daar heb je het niet over. En daarom moet dit boek worden geschreven. Iemand moet het doen. Laat mij dat dan maar zijn.”
Naast boeken en tijdschriften tref je een flink aantal websites waar de erotiek hoogtij viert. Op ‘Vrijendoejezo’ kun je naar hartenlust dit soort verhalen lezen. Goed geschreven? Dat mag de lezer zelf bepalen, maar als het opwindt wordt het meestal al als ‘goed’ bestempeld. Of dat de bedoeling is van erotische teksten? Waarschijnlijk wel, alhoewel er ook mensen zijn die menen dat het dan vooral pornografisch is en dat erotische teksten meer verfijnd zijn. Meer om het lijf hebben, ook al klinkt dit hier wat vreemd. Daarnaast kun je je ook laven aan podcasts die erotische verhalen in je oor fluisteren. Opwindende verhalen die je zelfs in de trein kunt beluisteren of waar dan ook. Misschien maakt de plek het dan nog erotischer en vooral spannender.