Als je deze vraag aan een kind stelt, zal die waarschijnlijk de tijger noemen of de ijsbeer. Of de haai. Logisch, want die zijn groot en sterk en ogen gevaarlijk. Maar het juiste antwoord is heel erg verrassend. Het gevaarlijkste dier op aarde is erg klein. Het is namelijk de mug.
Had jij dat gedacht? Waarschijnlijk niet. De mug is enorm irritant als ie rond je hoofd zoemt als je wilt slapen. En het is heel vervelend als je gestoken wordt. Maar een mug gevaarlijk? Toch is het zo! Nou ja, ze vormen geen direct gevaar voor de mens, maar wel indirect. Muggen zijn verantwoordelijk voor zo’n twee miljoen doden per jaar. En dat komt omdat ze ziektes over kunnen dragen waar je aan dood kunt gaan. Als een geïnfecteerde mug een mens steekt, komt de parasiet in de bloedbaan terecht en die vernietigt daar rode bloedcellen en levercellen. Dat zorgt voor ernstige bloedarmoede, met als gevolg ontstekingen en stolsels.
Malaria en andere virussen
Een bekend voorbeeld is malaria. Die ziekte begint met griepachtige verschijnselen, maar al binnen een paar uur kun je doodziek zijn. Gelukkig kan malaria wel behandeld worden. Het is echter wel zaak om er snel bij te zijn. Daarnaast is resistentie tegen de medicijnen een reëel gevaar. Naast malaria kan de mug ook virussen overbrengen zoals gele koorts, zika en dengue. In Nederland valt dit allemaal wel een beetje mee. De kans dat een mug in ons land een ziekteverwekker overdraagt op een mens is zeer klein. Al is er in 2020 iemand geïnfecteerd met het westnijlvirus via een mug. De steekmug van het geslacht Anopheles, die in de tropen leeft,
Andere gevaarlijke dieren
De lijstjes die op internet te vinden zijn, zijn het niet allemaal met elkaar eens over de volgorde vanaf plek twee. Daarom noemen we andere gevaarlijke dieren, maar zonder een ranking.
Een ander dier dat verrassend in de lijst voorkomt is de zoetwaterslak. Ook al zo’n op het oog onschuldig wezen. Maar de zoetwaterslak kan dodelijk zijn vanwege het overdragen van parasieten. Die parasieten gebruiken de slak als gastheer tot ze in het water de huid van een mens binnendringen. Er vormen zich dan zuigwormen, die zich voortbewegen door de menselijke bloedbaan. Er kan daardoor slakkenkoorts ontstaan, een hele gevaarlijke ziekte die zich snel verspreidt. Dit gaat via besmette menselijke uitwerpselen die in het water een zoetwaterslak treffen om die vervolgens weer als gastheer te gebruiken. Zo is de cirkel rond. Slakkenkoorts is behandelbaar, maar in arme landen leidt de ziekte regelmatig tot de dood.
Dan de slang. Daar kunnen we ons meer bij voorstellen. In Afrika, Latijns-Amerika en Azië overlijden per jaar rond de honderdduizend mensen aan een slangenbeet. Een van de meest giftige slagen is de zaagschubadder. Een slag kan niet alleen doden door het inspuiten van gif, maar ook door wurgen.
Het blijkt dat onze trouwe viervoeter, de hond, ook een van de gevaarlijkste dieren ter wereld is. Dat komt onder andere doordat mensen overlijden aan de gevolgen van een hondenbeet. Maar het echte gevaar zit in de verspreiding van rabiës, oftewel hondsdolheid. Een hond die drager is van het virus, kan de mens besmetten doordat er speeksel in een wond terechtkomt. Dat kan een hondenbeet zijn, maar ook een al bestaande wond. Ieder jaar overlijden er ongeveer zestigduizend mensen aan hondsdolheid (40% daarvan is kind), vooral in Afrika en Azië.
Ook gevaarlijk is de schorpioen. Die vind je in Nederland niet, maar je zou er een aan kunnen treffen in landen als Spanje en Italië. Daar leven echter geen dodelijke soorten. Een klein deel van de vele soorten schorpioenen kan mensen doden. Op zich zijn schorpioenen niet agressief naar mensen, maar ze verdedigen zich als ze zich bedreigd voelen. Ze hebben een gifstekel aan hun staart. Opvallend is dat je juist voor de kleinere soorten moet oppassen, zoals de vijfstreepschorpioen, die de bijnaam deathstalker draagt.
Dan een wat onbekender dier: de roofwants. Goed voor rond de tienduizend doden per jaar. De roofwants is ruim drie centimeter groot en leeft van bloed. Overdag houdt het dier zich schuil, maar ’s nachts gaat hij op zoek naar bloed. De wants bijt de mens meestal vlakbij de mond of de ogen en wordt daarom kissing bug genoemd. Het gevaar zit dit keer in de poep. De roofwants poept namelijk vlakbij de plek van de beet en in die poep kan een parasiet zitten. Die kan de Chagas ziekte veroorzaken. Je kunt er onder andere hartfalen door krijgen, soms pas jaren na de beet.
We sluiten af met een dier waarvan je meteen kunt zien dat het gevaarlijk is: de krokodil. De bijtkracht van een krokodil is enorm, zijn kaken zijn het moordwapen. Er zijn zesentwintig soorten en acht daarvan vallen mensen aan. Een enkeling kan het navertellen, maar in de meeste gevallen verscheurt de krokodil zijn prooi volledig.
Wat we hier uit leren is dat we vaak het bangst zijn voor de grootste dieren die er angstaanjagend uitzien. Maar de kans dat je overlijdt door een klein onschuldig ogend diertje is dus vele malen groter.