Je hebt het vast wel eens zien liggen in de supermarkt of toko, in de vorm van een rechthoekig wit blok, in kleine witte blokjes of in de vorm van knapperige roerbakblokjes; tofu. Misschien heeft het zelfs wel eens op je bord gelegen en heb je er lekker van gegeten. Maar wat is tofu nou eigenlijk precies?
Om verwarring te voorkomen is het misschien handig om het eerst even over de benamingen te hebben. Tofu, tofoe, sojakaas en tahoe/tahu zijn namelijk allemaal benamingen voor exact hetzelfde; tofu/tofoe is echter de Japanse en Chinese benaming en tahoe de Indonesische naam voor dit vegetarische voedingsmiddel. In alle gevallen gaat het over een eiwitrijk en caloriearm sojaproduct dat gemaakt wordt van sojabonen waar gestremde sojamelk van gemaakt is. De letterlijke vertaling van tofu is dan ook ‘boon (-to) stremmen(-fu)’.
Hoe wordt tofu gemaakt?
Het maken van tofu heeft wel iets weg van het maken van kaas; eerst worden de sojabonen goed gewassen en geweekt, waarna ze vermalen worden tot er een brij overblijft. Van die brij wordt uiteindelijk sojamelk gemaakt door het te verwarmen en daarna uit te laten lekken, ét voila; sojamelk! De sojamelk wordt dan nog gestremd met azijn, citroensap of zout water en dan wordt het geperst, zodat jij het in de vorm van een wit, rechthoekig blok kan kopen in de supermarkt. In de verpakking zit ook altijd wat vocht om uitdrogen te voorkomen. Het voelt daardoor een beetje sponsachtig en zo ziet het er eigenlijk ook wel een beetje uit. Misschien niet het meest aantrekkelijke product om te zien, en als je het zo zou eten zit er ook maar weinig smaak aan. Die smaak kun je gelukkig heel goed zelf toevoegen met kruiden en specerijen omdat tofu, als een spons, de smaken ontzettend goed opneemt én vasthoudt.
Is tofu gezond?
Om te bepalen of iets gezond is moet je weten welke voedingswaarde een product heeft. Dit is de optelsom van alle voedingsstoffen die in een voedingsmiddel zitten. Als je de verpakking van tofu erbij zou pakken dan zou je de volgende dingen moeten zien; flink wat eiwitten, want tofu is erg eiwitrijk, vitamine B1, B2 en B9, en de mineralen calcium, magnesium, ijzer, selenium en fosfor. Allemaal dingen waar je lichaam blij van wordt. Het is dan ook niet gek dat tofu terug te vinden is in de Schijf van vijf. Omdat tofu zo eiwitrijk is wordt het vaak gebruikt als vleesvervanger. Op zich is daar niks mis mee, maar wanneer je helemaal geen dierlijke producten eet of drinkt is het wel goed om te weten dat je met tofu of welke vleesvervanger dan ook, niet daadwerkelijk de stoffen die je normaal gesproken uit dierlijke producten haalt, kunt vervangen. Zo bevatten vleesvervangers wel wat vitamine b, maar niet heel veel en mist een van de belangrijkste; vitamine B12. Wanneer je een veganistische levensstijl hebt kan het dus verstandig zijn om naast een gevarieerd dieet voedingssupplementen te nemen zodat je geen tekorten krijgt. Dat gezegd hebbende kun je tofu prima toevoegen aan een gevarieerd menu als je gezond wilt eten.
Welke verschillende soorten tofu zijn er?
Tofu komt in verschillende soorten. Met welke soort je te maken hebt hangt af van de hoeveelheid water die gebruikt is bij de bereiding. Hoe meer vocht er wordt gebruikt, hoe zachter de tofu uiteindelijk zal zijn. Je kunt tofu opdelen in een aantal categorieën; silken, oftewel zijdezacht, normaal, stevig, extra stevig en super stevig. De tofu die je het meest in de Nederlandse supermarkten ziet is de stevige tofu. De consistentie is een beetje te vergelijken met die van feta. Naast verschillen in de structuur zijn er ook nog verschillen in de vorm; zo heb je voorgekruide tofu, gerookte tofu en kant-en-klare tofu die al voorgebakken en gemarineerd is, zodat je het zo in de pan kunt gooien.
Wat is het verschil tussen tofu en tempeh?
Tofu en tempeh worden nogal eens met elkaar verward. Hoewel tempeh ook een sojaproduct is en best wat overeenkomsten heeft met tofu, zijn het toch twee verschillende dingen. Tempeh wordt namelijk gemaakt met gefermenteerde, hele sojabonen, terwijl tofu gemaakt wordt van sojamelk gemaakt van sojabonen. Hierdoor heeft tempeh meer structuur en zitten er meer vitamines, proteïne en vezels in. Ook is de smaak wat meer uitgesproken dan die van tofu. Het wordt ook verkocht in blokken, maar heeft in tegenstelling tot tofu, geen verschillende consistenties.
Hoe kun je tofu het beste bewaren?
Omdat tofu een versproduct is, kun je het niet buiten de koelkast bewaren. Als je het nog niet nodig hebt bewaar je het dus in de verpakking in de koelkast, en heb je maar een klein stukje nodig dan bewaar je de rest in een goed afgesloten bakje vers water. Je kunt het dan ongeveer drie tot vijf dagen bewaren. Onbewerkte tofu kun je ook gewoon invriezen, tenzij het de zijdezachte variant is. Dit kan er wel voor zorgen dat de kleur en structuur een beetje veranderd. Twijfel je of tofu nog wel goed is? Vertrouw dan gewoon op je neus. Als het een beetje zurig ruikt kun je beter een pakje verse tofu gaan halen.
Wat maak je van tofu?
Tofu is ontzettend veelzijdig. Als je gaat zoeken zul je dan ook een eindeloze hoeveelheid recepten tegen komen, want je kunt tofu bakken, roosteren, pureren, wokken en barbecueën. Maar je kunt het ook verwerken in de lekkerste curry’s, soepen en salades. Of je gebruikt het in je smoothie in de ochtend of zelfs in je toetje na het diner! De mogelijkheden zijn praktisch oneindig. Wel heb je bij de bereiding je eigen fantasie, smaakpapillen en lekker veel kruiden en specerijen nodig, want tofu zelf is vrij smakeloos. Ook kun je bij de meeste gerechten waar vlees of vis in het recept staat dat ingrediënt gewoon vervangen door tofu of je zoekt op het web naar een lekker recept met tofu.
Waar koop je de lekkerste tofu?
Waar je de lekkerste tofu kunt kopen is natuurlijk een kwestie van smaak en uitproberen. Voor de stevige tofu kun je bij de meeste supermarkten wel terecht in het koelvak met vleesvervangers. Toch menen de meeste tofu-fans dat je de beste tofu bij je toko scoort omdat je hier verse tofu kunt kopen, of verpakte tofu van een betere kwaliteit.