Wat is een fixie?

23 aug 2022 | Mobiliteit

Nederland is een fietsland en in een rijwielzaak vind je naast de ouderwetse fiets zonder poespas eindeloos veel variaties. Van speed pedelec tot bakfiets, van aanhangfiets tot driewielfiets en van zitfiets tot fixie. Die laatste is een fiets met één versnelling en officieel zonder remmen.

Fixie is een afkorting van fixed gear (vaste versnelling) en de fiets is ‘afgekeken’ van het baanwielrennen. De fietsen die daar gebruikt worden hebben hetzelfde principe als de fixie, die ook wel doortrapper wordt genoemd. Je kunt er goed mee stil staan en snel optrekken en je hebt er veel controle over. Het is een fiets met het frame van een racefiets, zonder tierelantijnen. Er zit alleen op wat je nodig hebt. De fixie is strak, licht en enorm populair. Je koopt er eentje in de winkel vanaf ongeveer €250,00. Er zijn ook gebruikers die de fiets zelf maken. Daarover later meer.

Waar komt de fixie vandaan

Fietskoeriers in Amerika waren op zoek naar een snelle fiets om hen door New York en andere steden te loodsen. Op een fixie, die erg licht is, kun je heel snel door het verkeer manoeuvreren. Daarnaast heeft de fiets weinig onderhoud nodig vanwege de simpele en sterke constructie. Wel zo makkelijk als je die dagelijks moet gebruiken voor je werk als bezorger.

Klinkt ideaal, maar er zijn ook nadelen. Doordat de fiets geen versnellingen heeft moet je bij flinke tegenwind of bij het beklimmen van een heuvel uit het zadel om kracht te zetten. Een scherpe bocht nemen met veel snelheid is er niet bij; daardoor kan het pedaal de grond raken met een val als gevolg. Verder is er nog het gevaar dat de broekspijp tussen de ketting en het kettingblad komt en je kunt dan niet even terugtrappen om de pijp los te maken. 

Hoe rem je met een fixie

De echte fixie heeft geen remmen, dus je moet op een andere manier stoppen of vaart minderen. Dit vraagt wel om de nodige ervaring. Remmen kan op de volgende manieren:

  • als je langzamer gaat trappen, draait het wiel ook langzamer
  • door te slippen of ‘skidden’ kun je ervoor zorgen dat het achterwiel stopt met draaien. Het voert te ver om de precieze techniek uit te leggen, maar je hebt er wel behendigheid en krachtige benen voor nodig;
  • door je voet op de achterband te plaatsen. Dit geeft wel versleten plekken op de band;
  • door pedaalbeugels of klikpedalen te nemen;
  • door een voor- of achterrem op de fixie te plaatsen: in Nederland moet een fiets voorzien zijn van een goedwerkende rem. Het gebruik van een fixie zonder rem op de openbare weg is bij ons dan ook verboden.

Het schijnt dat de echt fixie-fans zo weinig mogelijk remmen. Het geeft een kick om snel te fietsen en alles en iedereen te ontwijken. 

Verschil fixie en singlespeed

De fixie en de single speed worden nogal eens door elkaar gehaald. Ze zijn beide ook basic en kaal. De single speed is eveneens een fiets zonder versnellingen, maar heeft een vrijloop tandwiel of freewheel. Dat houdt in dat je de voeten stil kunt houden terwijl de wielen draaien. De fixie is een doortrapper. Het achtertandwiel zit vast op de naaf. Even de voeten laten rusten is er niet bij. Dat vergt de nodige oefening; de single speed is daarom veiliger in gebruik. Bij de fixie gaat het vooral ook om de beleving. Het is een stuk intensiever om op een fixie te rijden, maar ook leuker en spannender als je van een uitdaging houdt. Snel checken of een fiets een fixie of singlespeed is? Als je een fixie over de grond rolt, dan bewegen de trappers mee. In deze Engelse documentaire komen twee jongens aan het woord die al jaren op een fixed gear fiets rijden.

Zelf een fixie bouwen

De echte fixie-liefhebbers bouwen de fiets natuurlijk zelf. Dat begint met het zoeken naar een geschikt frame. Koop je een oud frame, dan kun je die nog helemaal naar je eigen smaak een kleur geven. De tweede stap is om alle onderdelen die niet nodig zijn van het frame te slopen (als je het frame wilt spuiten dan moeten alle onderdelen eraf). Bewaar wat je later nog nodig hebt. Het leukste van de klus is het opnieuw opbouwen van de fiets. Je hebt daarvoor een wielenset, een fietsketting en crankset nodig naast de al aanwezige onderdelen. Natuurlijk kun je de fiets zo mooi en duur maken als je wilt, met een echt fixie zadel en een fixie stuur. In dit filmpje zie je hoe iemand zelf een fixie maakt.