Wat is bpm?

3 jan 2021 | Financiën

wat is bpm

Een veelgehoorde term, bpm, het heeft iets met auto’s en betalen te maken…. Maar wat is het eigenlijk precies? De letters BPM staan voor Belasting Personenauto’s en Motorrijwielen. Dus als je een auto, motor of bestelwagen koopt of importeert, moet je deze belasting betalen.

Bpm wordt eenmalig geheven voor elke auto die in Nederland een kenteken krijgt, je kunt zeggen dat het een soort aanschafbelasting is. Bpm wordt voornamelijk berekend op basis van CO2-uitstoot, dus als je een milieuvriendelijke personenauto koopt met een CO2-uitstoot van 0 gram per kilometer hoef je geen bpm te betalen. (Bron: Bovag).

Normaalgesproken heb je in Nederland bij de aanschaf van een nieuwe auto via een particulier of bij de dealer niet te maken met bpm en btw. Deze zijn al voldaan op het moment waarop het voertuig nieuw is geleverd of is ingevoerd.

Berekening bpm

De Belastingdienst heeft een rekenmethode die je kunt gebruiken om te bepalen hoeveel je moet betalen. Je hebt dan de keuze uit het oude of nieuwe tarief, dat neem je mee in de berekening en je kiest de meest gunstige. Ook moet je weten welk energielabel van toepassing is op jouw voertuig, of het wel of niet hybride is, of het een roetfilter heeft, of er sprake is van fijnstof- en hoeveel CO2-uitstoot er is. Verder geldt de euro-6-norm, dat is de emissienorm voor voertuigen die in de Europese unie geldt voor nieuwe personenwagens sinds december 2013. Met al deze gegevens kun je het bruto bpm-bedrag betalen voordat je de afschrijvingsmethode toepast.

Geschiedenis bpm 

De eerste belasting op motorrijtuigen dateert van 1909. Dit werd geheven aan de hand van het aantal paardenkrachten van het voertuig dat iemand bezat. Vanaf 1924 kwam de rijwielbelasting van 3 gulden per jaar en op 1926 werd dat de motorrijtuigenbelasting. Tijens de crisis in 1934 besloot de overheid een belasting van 4% te heffen op luxegoederen, niet behorend tot de eerste levensbehoefte.

Na de oprichting van de EEG i 1960 is de BTW ingevoerd, met een percentage van 12%. Vanaf 1 januari 1969 werd dat niet alleen op goederen maar ook op diensten toepasbaar. Inmiddels was het percentage voor luxegoederen – ofwel de weeldebelasting – uitgegroeid naar 25%. Met de komst van de BTW-heffing werd dit een dilemma, verlaging naar 12% zou betekenen dat de luxegoederen goedkoper werden, dus werd een belasting voor buitensporige luxegoederen in het leven geroepen. Dit was een tijdelijke bijzondere verbruiksbelasting naast de btw en hieruit is uiteindelijk de belasting op voertuigen overgebleven. Deze is in 1992 als officiële wetgeving in werking getreden en vanaf 1993 wordt er bpm betaald op basis van de nieuwprijs van de auto.

Voor 2013 was de cataloguswaarde van het aan te schaffen voertuig bepalend. Dit geldt nog steeds voor bedrijfsauto’s met een grijs kenteken en voor motorfietsen en kampeerwagens. Vanaf 2013 telt alleen de CO2-uitstoot. Sindsdien worden de uitstootgrenzen elk jaar aangescherpt, zodat voertuigen eerder in een hoger tarief komen te vallen.

Inmiddels zijn er nieuwe veranderingen in de berekening van bpm. Het vaste gedeelte wordt verdubbeld en het variabele gedeelte (CO2-uitstoot) gaat omlaag. De afgelopen jaren wordt bpm weer afgebouwd, tot 12% in 2020. Over de totale verdwijning van bpm – en de komst van de kilometerheffing – zijn de Eerste en Tweede Kamer nog in debat.

Wie moet wanneer betalen?

Je betaalt bpm als je geregistreerd bent als eigenaar van een nieuwe personenauto, bestelauto (registratiedatum 1 juli 2005 of later) of motorfiets. De bpm is opgenomen in de consumentenprijs en wordt vaak apart op de factuur vermeld. De registratie, het op jouw naam zetten van het voertuig, kan pas nadat de aangifte van de bpm is gedaan en deze ook is betaald. 

Vrijstelling voor ondernemers

Als je ondernemer bent en je hebt een auto met een grijs kenteken ben je vrijgesteld van bpm, maar je moet dan wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Het voertuig moet geregistreerd staan op naam van een bedrijf met btw-nummer, wordt voor minimaal 10% gebruikt voor zakelijke doeleinden en de moet minimaal vijf jaar in de onderneming blijven. De vrijstelling voor ondernemers geldt ook ingeval van huur/verhuur. Beneden 30 dagen is er niets aan de hand, boven de 30 dagen moet de huurder een ondernemer zijn en een ondernemersverklaring afgeven, zodat de verhuurder niet het risico loopt om een naheffing te krijgen. Dit om onrechtmatig gebruik van de vrijstelling door particulieren te voorkomen.

Vrijstelling voor voertuigen

Voor bepaalde voertuigen gelden afwijkende regels, bijvoorbeeld voor vracht- en bestelauto’s omdat ervan wordt uitgegaan dat deze dienen voor het vervoer van vracht en niet voor personen. Bestelauto’s worden door de fiscus nog wel verder onderverdeeld, zo zal een bestelauto met een extra zitbank wel als personenauto worden aangeslagen, tenzij de ondernemer kan aantonen dat het voertuig alleen zakelijk wordt gebruikt. Dit geldt ook voor vrachtwagens. Als een volgende eigenaar de wagen vervolgens wel (deels) voor privédoeleinden gebruikt, moet er een restbedrag aan bpm worden betaald.

Met een volledig elektrisch aangedreven auto hoef je sowieso geen bpm te betalen. Dit gebruikte de overheid om de aanschaf van elektrische voertuigen te stimuleren. De elektrische auto heeft een aardige opmars gekend en dit wordt beter naar mate het aantal te rijden kilometers groter wordt. We willen best aan de laadpaal, maar niet van paal naar rijden. Het moet tenslotte wel efficiënt blijven.

Ondernemen en wonen in twee landen

Sven woont in Nederland en heeft een eigen zaak in België. Hij heeft een verzoek voor vrijstelling van bpm ingediend bij de Belastingdienst Douane. Een eerder verzoek om een vrije vergunning voor onbeperkt privégebruik in Nederland is afgewezen. Omdat hij minder dan 50% van het totale aantal kilometers in het buitenland aflegt, wordt alleen een beperkte vergunning verleend. Met de beperkte vergunning is hij genoodzaakt om uitsluitend via de kortst mogelijke route tussen woon- en werkadres te rijden. Door overtreding van de regeling riskeert hij een naheffing van bpm, verhoogd met een boete. Voordeel is echter wel dat hij – omdat hij geen privékilometers maakt met de auto van de zaak – geen bijtelling hoeft te betalen over de auto van de zaak.